Dit is een overzicht van de uitspraakregels voor Noorse klinkers. U vindt hier zowel geluidsbestanden als video’s om u verder te helpen.
Inhoudsopgave
- 9 klinkers, lang en kort
- u y i
- Meer over de klinkers e, o en u
- Tweeklanken (glijdende klinkers)
- Klinkers in woorden en uitdrukkingen
9 klinkers, lang en kort
Het Noors heeft 9 klinkers. U kunt hier naar ze luisteren.
A E I O U Y Æ Ø Å
De klinkers kunnen lang en kort zijn. In deze video kunt u de lange en korte versie gedemonstreerd zien.
De dubbele medeklinker geeft aan dat de klinker die ervoor staat kort is. In de meeste gevallen krijgt u ook een korte klinker voor twee verschillende medeklinkers.
Deze tabel kan u helpen het beter te begrijpen.
A mat (eten) – matt (flauw, dim)
E sen (laat) – sende (sturen)
I pine (pijn) – pinne (stok)
O los (loods) – ost (kaas)
U ruge (broeden) – lugge (aan het haar trekken)
Y hyle (gillen) – hylle (plank)
Æ være (zijn) – færre (minder)
Ø søke (zoeken) – løkke (lus)
Å måte (manier van) – måtte (moest)
Er zijn echter ook enkele veelgebruikte woorden met een korte klinker voor slechts één klinker, zoals deze:
hun, han, men, hos, nok, til
In vervoegde vormen (de vorm die u niet in het woordenboek vindt), blijft de klinker meestal lang. Fint is een vervoegde vorm van fin , beide met een lange klinker. Sint (boos) met een korte klinker is geen vervoegde vorm.
fin, fint, sint
u y i
De y ligt ergens tussen de u en de i . Luister naar deze woorden met u en y om het verschil te horen:
lus (luis) lys (licht) lutt (luit) lytt (luidruchtig)
Deze video kan u ook helpen:
En luister naar deze woorden voor het verschil tussen y en i:
sy (naaien) si (zeggen) skylle (spoelen) skille (scheiden)
U kunt ook deze video bekijken
Meer over de klinkers e, o en u
Deze drie klinkers worden vaak anders uitgesproken dan hierboven uitgelegd. U vindt hieronder meer details.
E
E wordt vaak uitgesproken als een Noorse æ voor een r. In één woord – de – klinkt e als een Noorse i .
korte æ-klank Bergen stem
herre, lerke, ert
e+rl/rn Trondheim
linerle, perle, jern
e+rl/rn Bergen
linerle, perle, jern
lange æ-klank in deze woorden
er, her, der, hver
e klinkt als i
Voornaamwoord “de”
O
O wordt meestal uitgesproken met Noorse o-klank (de klank van de letter o) als een lange klinker. Als korte klinker wordt het meestal uitgesproken met å-klank. U hoort de å-klank ook voor de v, en in de woorden tog, og, også.
lange o-klank
sol, mote, ro
korte å-klank
flott, sopp, vogn, fold
lange å-klank
tog, sove, lov
å-klank
og, også
Let op dat er veel uitzonderingen zijn op het patroon van de o, en we leggen hier niet elk afzonderlijk geval uit. Deze video kan echter nuttig zijn:
U
U wordt uitgesproken met Noorse u-klank (klank van de letter u) wanneer het een lange klinker is. Als korte klinker wordt het uitgesproken met Noorse o-klank voor ng, kk en enkele combinaties met k.
lange u-klank
sur lur kul hus
u + nk/ng/kk/ks/ kn/kt
bukse, lunken, ung
korte u-klank
buss, full, kutte
Deze video kan ook nuttig zijn als het gaat om de u-klank en de o-klank.
Tweeklanken (glijdende klinkers)
De tweeklanken worden meestal aangegeven door twee klinkers achter elkaar te schrijven.
ei, ai, au, øy, oi
leie, kai, haug, løype, joik
Ei, ai, au en øy worden ook gedemonstreerd in deze video (oi komt minder vaak voor).
Klinkers in woorden en uitdrukkingen
Om het natuurlijker te laten klinken, heb ik een video gemaakt waarin ik lange en korte klinkers in verschillende woorden en uitdrukkingen demonstreer.
Heeft u nog vragen? Ik heb ook een artikel voor u geschreven over Noorse uitspraak in het algemeen. Het heeft meer focus op de medeklinkers. Daarnaast is er een artikel met veel extra uitspraakvideo’s, de meeste daarvan gaan over de klinkers. U vindt dit alles op de klantenpagina’s, en het wachtwoord is altijd hetzelfde.
